JTI waarschuwt voor groeiende namaakhandel
Wake-upcall richting politiek
Begin oktober organiseerde Japan Tobacco International (JTI) haar wake-up call in de marge van een groots evenement in Wemmel dat volledig in het teken stond van namaakhandel. Uiteraard lag de belangrijkste focus op de strijd tegen namaak van luxemerken in o.a. de kleding- en alcoholsector, maar nu stonden de schijnwerpers extra op het fenomeen van de namaaktabak en -sigaretten. De 250 genodigden waren, naast de pers, voornamelijk politie- en douanepersoneel.
Interactieve kaart
JTI België wilde de bezoekers een unieke inkijk geven in het reilen en zeilen van deze onderbelichte problematiek. Het bedrijf informeerde met interactieve workshops en digitale tools over de wijdverspreide verkoop van namaaktabak en namaaksigaretten in ons land. De kers op de taart was de demonstratie van de Britse fox red labrador, Cooper, die zijn kunstjes toonde in het opsporen van namaaktabak.
Op de stand van JTI konden de bezoekers bijleren over hoe men namaaksigaretten en -tabak beter kan identificeren. De blikvanger was echter de interactieve kaart die het bedrijf speciaal voor het event had ontwikkeld. Een digitale Belgische landkaart toonde de locaties waar de productie van namaaktabak plaatsvond. "Pas als je een fenomeen écht tastbaar maakt, krijg je een correct beeld van de ware schaal van de problematiek. Dat is exact wat JTI wou bereiken", zegt directeur Belux Jeroen Dhanens.
Stijgende prijzen
Later presenteerde hij samen met Kristian Vanderwaeren, administrateur-generaal van de Algemene Administratie van de Douane en Accijnzen en voorzitter van NANAC (Neen aan Namaak en Piraterij) de onderliggende oorzaken en mogelijke oplossingen voor deze problematiek. Er volgde al meteen een verrassing van formaat: in Europa is ons land naar plek 2 gestegen voor wat betreft illegale smokkel en productie van namaaktabak. Er was de laatste jaren een duidelijke toename van het aantal illegale tabaksfabrieken in ons land. "Daarnaast zien we dat illegale producenten hun producten steeds vaker op de Belgische markt verkopen. Waar vroeger de Britse markt de eindbestemming was, hebben stijgende tabaksprijzen in ons land en verhoogde verschepingskosten – als gevolg van de Brexit – voor een verschuiving gezorgd", stelde Dhanens. Beiden wezen op het feit dat de Belgische overheid daardoor jaarlijks heel wat potentiële inkomsten misloopt.
Gezondheidsrisico's
Aangezien de problematiek ook gevolgen heeft voor de algemene veiligheid en de aanvoerketens van reguliere producenten, kiest JTI er bewust voor om overheidsinstanties bij te staan in deze strijd. "De laatste jaren heeft ons bedrijf miljoenen geïnvesteerd in het ondersteunen van de overheid in de strijd tegen illegale namaakhandel", aldus nog Dhanens. In 2021 alleen al droeg het bedrijf zo bij tot het oprollen van 15 illegale tabaksfabrieken in Europa. Tot slot waarschuwde men ook voor extra gezondheidsrisico's die het gebruik van namaaktabak met zich meebrengt. Door een totale afwezigheid van kwaliteitscontroles bevatten namaaksigaretten schadelijke elementen die een dramatische impact kunnen hebben op de gebruiker.
Snuffelhond
De presentatie werd afgesloten door een demonstratie van de Britse snuffelhond Cooper. Onder begeleiding van trainer Stuart Philips werd hij losgelaten in een nagebootste krantenwinkel. Daarin lagen namaaktabaksproducten verstopt die de hond moest herkennen. Met succes, zo bleek.
Wake-upcall
De vraag is natuurlijk hoe de problematiek systematisch kan worden aangepakt. Daarom stelt Dhanens voor dat "de politiek eerst het probleem erkent om daarna gerichte maatregelen te nemen. Zo is er bv. nood aan een betere samenwerking tussen publieke en private actoren, waaronder de tabakssector. Het beter uitwisselen van informatie is daarbij cruciaal." Het verder uitbouwen van alternatieve opsporingsmethoden, zoals de inzet van snuffelhonden, kan daarbij, zoals werd aangetoond, een rol spelen.
